CHOROBA HASHIMOTO – DIAGNOSTYKA I LECZENIE

W ostatnią środę odbyła się prelekcja dotycząca choroby Hashimoto, organizowana przez Szkołę Główną Gospodarstwa Wiejskiego w Warszawie w ramach „Wszechnicy Żywieniowej”. Prelegentami tego spotkania był Dr hab. n. med. Wojciech Bik prof. CMKP oraz dr inż. Danuta Gajewska z Zakładu Dietetyki SGGW. Specjalnie dla Was przygotowaliśmy relację z tego wydarzenia.

Pierwszy wykład prowadzony był przez dr hab. n. med. Wojciecha Bika i dotyczył diagnostyki i leczenia jednostki chorobowej jaką jest Hashimoto. Na wstępie prowadzący podkreślił, że:

- „ wbrew temu co pisane jest w niektórych portalach społecznościowych, niemedycznych portalach nie jest to aż tak straszna choroba, wymaga systematyczności i samodyscypliny (…) i można z nią normalnie żyć.”

Przed analizą  choroby Hashimoto została omówiona budowa tarczycy, jej unaczynienie, kontrola wydzielania hormonów tarczycy oraz ilości. Jak wygląda metabolizm hormonów tarczycy? Podczas wykładu przypomniane zostało, że dzieli się na:

dejodynazy czyli enzymy biorące udział w syntezie i metabolizowaniu hormonów tarczycy:

 dejodynaza D1 – działa głównie w wątrobie, nerkach, ale także sercu, mięśniach szkieletowych

 dejodynaza D2 – aktywna w mózgu, przysadce, tarczycy oraz w łożysku

 dejodynaza D3 – aktywna w łożysku

W dalszej części zostały wspomniane informacje dotyczące białek nośnikowych hormonów tarczycy, aktywność hormonów tarczycy czyli porównanie aktywności biologicznej hormonów tarczycy: tyroksyna (T4)  = 100, trijodotyronina (T3) = 300-800 , rT3 =

Kolejnym tematem było kliniczne omówienie niedoczynność tarczycy oraz przypomnienie jej definicji z 1888 roku określonej przez londyńskie towarzystwo medyczne, które jasno określiło, że w przypadku wystąpienia obrzęku śluzakowatego u większości pacjentów (bardzo skrajny przypadek) stwierdzony jest wzrost masy ciała i zaleca się, aby wzrost masy ciała uznawać za kryterium w diagnostyce niedoczynności tarczycy. Jednakże prowadzący wykład zwrócił szczególną uwagę na dorabianie ideologii pomiędzy zwiększoną masą ciała a niedoczynnością tarczycy. W dalszej części wskazano na obecną definicję niedoczynności, wyjaśnione zostało czym się charakteryzuje. Przedstawiono najważniejsze objawy takie jak: spowolnione funkcje psychiczne i motoryczne, senność, suchość skóry, marznięcie, bradykardia zwiększenia masy ciała, zaparcia u dzieci, zaburzenia rozwoju. 

Przedstawiono również na czym powinna polegać diagnostyka choroby Hashimoto, w szczególności zwrócono uwagę na wywiad, badania przedmiotowe oraz dodatkowe, USG tarczycy lub Biopsję tarczycy.  Dowiedzieliśmy się również jak należy interpretować wyniki FT4 i TSH (spadek, norma, podwyższenie) oraz jakie najczęściej są zadawane pytania przez pacjentów ( np. czy osoby chorujące na Hashimoto mają zwiększone ryzyko raka tarczycy).

Wskazano również główne czynniki środowiskowe, które mogą wpływać na rozwój, a także przebieg choroby Hashimoto. Usłyszeliśmy o suplementacji jodu, paleniu tytoniu, suplementacji selenu oraz stresie, a także o mitach krążących w tej tematyce. Podczas prelekcji było wiele odniesień do zagranicznych badań. Dowiedzieliśmy się o formach leczenia (z naciskiem o niestosowaniu preparatów będących wyciągami z tarczyc). Poznaliśmy również jakie są najczęstsze przyczyny niepowodzeń terapii. Usłyszeliśmy o braku współpracy pacjenta oraz o złym przyjmowaniu leków, a nawet ich popijaniu, o preparatach zmniejszających wchłanianie tyroksyny. Prowadzący przypomniał również o min. 4 h odstępu między preparatem żelaza a hormonem tarczycy. 

Na koniec prelekcji przedstawiono najważniejsze doniesienia dotyczące hormonów tarczycy a leczenia otyłości (m.in. usłyszeliśmy o tym, że nie wykazano istotnego wpływu stosowania T3 lub T4 na redukcję masy ciała), a także wpływu choroby Hashimoto na ciążę. 

Druga prelekcja była prowadzona przez dr inż. Danuta Gajewska z Zakładu Dietetyki SGGW i dotyczyła leczenia i żywienia podczas choroby Hashimoto. Na początku wskazano na główne sposoby leczenia tej choroby. Wymienione zostało: farmakoterapia, dietoterapia, aktywność fizyczna, zaprzestanie palenia oraz unikanie stresu. Usłyszeliśmy również o strategiach leczenia tej jednostki chorobowej, które obejmują diagnozę medyczną, wyrównanie hormonalne, diagnozę żywieniową, leczenie dietetyczne, monitorowanie efektów leczenia oraz adaptację leczenia do stanu zdrowia pacjenta. 

W kolejnej części wskazano na brak uniwersalnej diety w chorobie Hashimoto. Prowadzącą prelekcję podkreśliła, że w każdym przypadku planowanie żywienia powinno być indywidualne, dostosowane do potrzeb pacjenta, przebiegu choroby, schorzeń, a nawet stylu życia. Podkreślono, że dieta powinna opierać się o piramidę zdrowego żywienia opracowaną przez IŻŻ i nie rekomenduje się diet niskokalorycznych. W dalszej części usłyszeliśmy, że  przy chorobie Hashimoto może być również zastosowana dieta wegetariańska. Wspomniane zostało również ograniczenie w diecie kwasów tłuszczowych nasyconych i wielonienasyconych typu trans, a także węglowodanów przyswajalnych oraz substancji słodzących. Zwrócono szczególną uwagę na sięganie po oleje roślinne takie jak rzepakowy,oliwa z oliwek, olej lniany czy olej z czarnuszki. 

W trakcie prelekcji usłyszeliśmy również o wpływie diet alternatywnych na leczenie choroby Hashimoto. Wspomniane zostały najpopularniejsze diety takie jak: wegetariańska i wegańska, bezglutenowa, bezmleczna, niskojodowa czy paleo. W trakcie wykładu dowiedzieliśmy się, że uzasadnione może być stosowanie diety przeciwzapalnej, w przypadku leczenia Hashimoto. Żywność została podzielona na dwie grupy: pro zapalna i przeciwzapalna.

Do pro – zapalnych zaliczamy:

* żywność bogatą w nasycone kwasy tłuszczowe

 

* żywność ubogą w kwasy tłuszczowe omega 3

 

* żywność o wysokim indeksie glikemicznym

 

* żywność zawierającą potencjalne alergeny

 

Do przeciwzapalnych zaliczamy: 

 

* żywność zawierającą kwasy omega 3

 

* żywność zawierająca wysoką zawartość antyoksydantów

 

* przyprawy i zioła

 

* żywność z niskim IG/ŁG

 

* orzechy 

Na koniec wykładu mogliśmy usłyszeć również ciekawostkę dotyczącą wykorzystania czarnuszki  u pacjentów z zaburzeniem tarczycy, a nawet z dodatkową nadwagą. Obecnie naukowcy rozważają wprowadzenie czarnuszki do diety w ramach leczenia choroby Hashimoto.