GRZYBOBRANIE – CO I KIEDY WARTO ZBIERAĆ?

Końcówka sierpnia to idealny moment dla wszystkich miłośników grzybobrania na poszukiwania najsmaczniejszych okazów. Wystarczy trochę deszczu oraz odrobina słońca, i w lasach można napotkać różnorodne grzyby. Zastanawiasz się, które gatunki aktualnie można znaleźć? Odpowiedź znajdziesz poniżej.



Borowik szlachetny – znany również jako prawdziwek. Uznawany za jeden z najsmaczniejszych grzybów w świecie gastronomii. Rośnie dziko w całej Europie, a najczęściej pod dębami lub drzewami iglastymi. Zazwyczaj pojawia się w grupie, przy leśnych drogach, na skraju lasu i w świetlistych miejscach. Można go spotkać od początku lipca, aż do końca października, a nawet w listopadzie i grudniu. Warto wiedzieć, że borowik szlachetny, jako jedyny z tej rodziny jest jadalny. Pozostałe borowiki to ponury, goryczak i szatański, które zawierają toksyny niebezpieczne dla życia i zdrowia. Prawdziwek słynie ze swoich walorów smakowo – zapachowych, ale kryje w sobie również witaminy i minerały: A, z grupy B, C, D2, magnez, fosfor, potas, żelazo. 80% jego masy składa się wody, a pozostałe 20% to przede wszystkim białko i odrobina cukrów. Najlepiej sprawdzi się w różnego rodzaju marynatach, sosach oraz zupach.


Kurka – mało kto wie, że fachowo to pieprznik jadalny. Charakteryzuje się żółtym kolorem oraz kapeluszem, który jest płaski, wklęsły lub falisty w zależności od stopnia dojrzałości. Dzięki swojemu wyglądowi jest rozpoznawalna nawet przez mało doświadczonych grzybiarzy. Najczęściej występuje w lasach sosnowych, a sezon rozpoczyna już od czerwca do końca listopada. Należy uważać na występującą w borach trującą bliźniaczkę pieprznika, czyli lisówkę pomarańczową. Fałszywa kurka ma gęstsze blaszki, cieńszą nóżkę i ciemniejsze owocniki. Pieprznik jest jednym z najbardziej cenionych grzybów na świecie ze względy na smak i dobrą odporność, szczególnie w transporcie. Dodatkowo zawiera w składzie hitinmannozę – substancję zwalczającą pasożyty oraz kwas trametonolinowy stosowany w zapaleniach wirusowych, wątrobowych i przy nowotworach. Dzięki tym substancjom kurka jest nietykana przez owady. Większość wartości odżywczych skumulowana jest w kapeluszu pieprznika. Należą do nich witamina A, B2, C, E, D2, PP i składniki mineralne, szczególnie żelazo, jod, siarka i potas. Kurka jest niezastąpiona w kwestii kulinarnej i w swoim sezonie cieszy się ogromną popularnością. Najlepiej smakuje duszona, smażona i marynowana. To jedyny grzyb, który można przygotować bez wstępnego obgotowania.


Podgrzybek brunatny – jeden z najbardziej cenionych okazów ze względu na niepowtarzalne walory smakowe. Pod kapeluszem kryje jasny miąższ, który po mocniejszym dotknięciu lub uszkodzeniu sinieje. Podgrzybek jest dość często spotykany w polskich lasach, ponieważ występuje zarówno w liściastych, jak i w iglastych. Najwięcej substancji odżywczych posiada w swojej górnej części, czyli w kapeluszu. Ma mnóstwo witamin z grupy B, witaminę A, C, E, D2 oraz liczne sole mineralne, ze względu na zawartość aż 80% wody. Podgrzybek świetnie sprawdzi się w formie suszu, jako dodatek do zup, sosów oraz marynat.


Koźlarz – to najczęściej spożywany grzyb w Polsce. Uznawany za najsmaczniejszy, dlatego często jest wykorzystywany w gastronomii jako dodatek lub baza różnych potraw. W czasie obróbki termicznej jego miąższ zmienia kolor z kremowego na czarny. Koźlarz żyje w symbiozie z brzozą, dlatego występują w tych samych miejscach. Można go spotkać od lipca do końca listopada pojedynczo, jak i w grupach. Najważniejsze to nie pomylić go z goryczakiem żółciowym, który jest uderzająco podobny do koźlarza. Ze względu na gorzki i piekący smak, bardzo łatwo można go zidentyfikować. W przeciwieństwie do wcześniejszych okazów, koźlarz składa się tylko z 70% wody, a pozostałe 30% to czyste białko. Porcja tych grzybów pokrywa sporą część dziennego zapotrzebowania na witaminy z grupy B, takie jak ryboflawina czy niacyna.


Kania – znana i lubiana o uroczej, drugiej nazwie – sowi parasolek lub czubajka kania. Pojawia się od czerwca aż do końca listopada i najbardziej sprzyjają mu łąki, polany i pastwiska. W kuchni polskiej słynie jako smażona kania, która otrzymała nawet miano „schabowego z grzybów”. Sowi parasolek to bardzo niskokaloryczny grzyb, ponieważ na 100 gramów dostarcza tylko 110 kcal. Zawiera sporo witamin i składników mineralnych, które w większości znajdują się w kapeluszu. W gastronomii trzonki nie są wykorzystywane ze względu na zbyt zdrewniałą i łykowatą konsystencję. Kania często mylona jest ze śmiertelnie niebezpiecznym dla zdrowia muchomorem sromotnikowym oraz plamistym lub czubajką czerwieniejącą.


Mleczaj rydz – znany jako rydz, o niepowtarzalnym i wyjątkowym smaku. Spotykany przeważnie pod sosnami, w okresie od czerwca do listopada. Lubi środowisko trawiaste, piaszczyste i dobrze nasłonecznione. Jest bardzo charakterystycznym okazem, ponieważ ma rudy kolor, a po przekrojeniu wydziela pomarańczowy sok mleczny, który szybko zmienia barwę na zieloną. Dzięki mleczku, rydz po obróbce termicznej posiada przyjemny i delikatny grzybowy smak oraz zapach. Niestety, mleczaj rydz również ma trujących bliźniaków. Najbardziej niebezpieczny to mleczaj wełniak, o piekącym smaku z różowym mlekiem, które nie blednie. Rydz dostarcza tylko 40 kcal na 100 gramów, dlatego jest dość niskokaloryczny. W 90% składa się wyłącznie z wody, a pozostałe 10% to białko, tłuszcze i węglowodany. Oprócz witamin, takich jak A, C, D2, PP i z grupy B, posiada wiele cennych minerałów – jod, siarka, cynk, żelazo, mangan i fluor. Na polskich stołach rydz pojawia się od zawsze, najczęściej jako marynowany lub smażony na maśle. Rydz nie powinien być suszony, ale zdania ekspertów są podzielone. Najlepszym rozwiązaniem będzie natychmiastowe spożycie, przetworzenie lub mrożenie.



Po grzybobraniu sprawdź koniecznie nasze przepisy na smaczne i sprawdzone dania:

Kapusta z grzybami
Sałatka z grzybów, cukinii i pomidorów
Jajecznica z grzybami
Kasza gryczana zapiekana z kurczakiem i grzybami
Soczewica zielona z grzybami
Łosoś zapiekany w sosie z grzybów leśnych
Kasza gryczana z wołowiną, grzybami i surówką z kapusty pekińskiej




Grzyby to przede wszystkim źródło cennych składników mineralnych, które można spożywać nie tylko w sezonie, ale również przez cały rok. Dzięki walorom smakowo – zapachowym są niezastąpionym produktem nie tylko w kuchni polskiej, ale i na całym świecie. Dodatkowo są idealne dla wegan i wegetarian ze względu na wysoką zawartość łatwo przyswajalnych aminokwasów egzogennych, niezbędnych w ich diecie. Pomimo tego, że posiadają sporo błonnika, dzieci i osoby z problemami trawiennymi nie powinny ich spożywać ze względu na zawartość ciężkostrawnej chityny. Jest to błonnik, który nie pełni roli odżywczej w organizmie i nie ulega trawieniu przez organizm, w rezultacie powodując silny dyskomfort jelit.