W Polsce na cukrzycę choruje ponad 3,5 miliona ludzi, a na świecie około 425 milionów. Szacuje się, że aż u 179 milionów osób nie została jeszcze zdiagnozowana. Choroba nosi miano pierwszej niezakaźnej epidemii XXI wieku, ponieważ mimo stałej edukacji społeczeństwa liczba zachorowań stale rośnie. Według WHO do 2035 roku ilość diabetyków przekroczy 600 milionów. Z okazji Światowego Dnia Walki z Cukrzycą wyjaśniamy podstawowe pojęcia związane z tą chorobą i podpowiadamy, co najlepiej spożywać i czego unikać.
Przy cukrzycy organizm nie może wytworzyć wystarczającej ilości insuliny do kontrolowania poziomu glukozy. Istnieją dwa rodzaje cukrzycy:
Typ 1 - wymaga codziennego podawania insuliny za pomocą igły lub pompy, Typ 2 - może być kontrolowany poprzez utrzymanie odpowiedniej diety, a u niektórych osób mogą być wymagane leki obniżające poziom glikemii.
Czym jest insulina?
To niezbędny do życia hormon regulujący wiele procesów metabolicznych, które dostarczają komórkom potrzebnej energii. Wytwarzana jest w trzustce, a jej produkcja zależy od poziomu cukru we krwi i innych hormonów w organizmie. Insulina umożliwia komórkom mięśni, tłuszczu i wątroby wchłanianie glukozy z krwi, która jest dla nich źródłem energii. Jeżeli trzustka nie wydziela odpowiedniej ilości insuliny lub nie wykorzystuje jej skutecznie, dochodzi do cukrzycy.
W tym roku mija 100 lat od odkrycia leku, który uratował miliony istnień na całym świecie — insuliny. Dokonał tego Frederick Banting i jego asystenci: Charles Best, John Macleod i James Collip. Pierwszy raz została wyizolowana i zastosowana 1922 roku w Toronto. Pacjentem był Leonard Thompson - 14-letni chłopiec w stanie ciężkiej kwasicy ketonowej. Po pierwszym zastrzyku zauważono fenomenalną poprawę, a rok później odkrywca otrzymał Nagrodę Nobla w dziedzinie fizjologii lub medycyny, którą podzielił się ze swoim kolegą Bestem.
To cukier prosty, który stanowi podstawowe źródło energii dla człowieka i jest niezbędny do prawidłowego funkcjonowania organizmu. Niestety, nadmiar glukozy prowadzi do stanu przedcukrzycowego, a w konsekwencji do cukrzycy. Za wyrównanie jej poziomu odpowiada wspomniana wcześniej insulina.
W jaki sposób obniżyć poziom cukru we krwi?
Dozwoloną granicę normy łatwo przekroczyć. Dochodzi do hiperglikemii, czyli podwyższonego poziomu cukru we krwi. Najczęściej występującej u osób zmagających się z nadwagą lub otyłością i tych, którzy prowadzą nieprawidłowy styl życia. Hiperglikemia jest bardzo niebezpieczna, ponieważ prowadzi do uszkodzenia nerek, układu nerwowego, narządu wzroku i zaburzeń pracy serca. Oto kilka wskazówek na skuteczne obniżenie glukozy w organizmie:
eliminacja z diety słonych przekąsek, fast foodów i słodyczy,
wypijanie minimum 2 litrów wody dziennie,
spożywanie posiłków małych objętościowo (4-5 dziennie), co 3 godziny,
unikanie produktów przetworzonych,
czytanie składów produktów,
zwiększenie ilości błonnika w diecie,
wymiana napojów gazowanych na wodę lub niesłodzoną herbatę,
eliminacja z diety słodzonych jogurtów,
utrzymanie prawidłowego BMI (18,5-24,99),
wprowadzenie regularnej aktywności fizycznej,
wymiana cukrów prostych na złożone,
używanie słodzików.
Czym słodzić?
W diecie diabetyka zaleca się całkowitą eliminację cukru. Nie tylko ze względu na szybki wzrost glukozy po jego spożyciu, ale także w trosce o zdrowie chorego. Od kilku lat na rynku pojawiają się różnego rodzaju zamienniki o niskiej kaloryczności i słodkim smaku. Słodziki tak samo jak cukier mogą w nadmiarze szkodzić, dlatego wprowadzono pojęcie ADI — dopuszczalną dzienną podaż. Przedawkowanie substancji słodzącej może doprowadzić do przeczyszczenia organizmu, które skutkuje odwodnieniem i utratą niezbędnych elektrolitów. W cukrzycy zaleca się wybór następujących naturalnych słodzików:
ksylitol (cukier brzozowy, cukrol), pochodzi z kory brzozy fińskiej i łudząco przypomina cukier rafinowany w wyglądzie i smaku. Zawiera niższy indeks glikemiczny i o 50% mniej węglowodanów, niż cukier biały. Ze względu na wzrost glikemii poposiłkowej, powinien być spożywany z umiarem. Większa ilość może powodować wzdęcia, gazy, biegunki i dyskomfort jelitowy, dlatego zaleca się wprowadzanie ksylitolu do diety małymi dawkami,
erytrytol, również jak ksylitol należy do rodziny cukroli i w nadmiarze może wywołać negatywne skutki w organizmie, jednak poza tym jest bardzo dobrym zamiennikiem cukru dla diabetyków. Jego indeks glikemiczny jest równy zeru i zawiera tylko 0,2 kcal na 100 gramów. Erytrol/erytrytol powstaje na skalę przemysłową i jest to produkt uboczny fermentacji glukozy przeprowadzonej za pomocą drożdży.
stewia, od lat jest znana nie tylko diabetykom, ale również osobom dbającym o zdrowie i sylwetkę. To naturalny produkt pochodzący z rośliny Stevia repbaudiana. Bardzo dobrze rozpuszcza się w wodzie i jest 300 razy słodsza od sacharozy (cukier biały). Indeks glikemiczny wynosi zero, nie podnosząc poziomu glukozy we krwi.
W sklepach można spotkać wiele innych słodzików (nienaturalnych), takich jak aspartam, sacharyna czy acesulfam. Substancje te są nieszkodliwe dla zdrowia i dopuszczone do spożycia, oczywiście w odpowiedniej ilości.
Warto pamiętać, że nie tylko stwierdzona cukrzyca zmusza do radykalnych zmian w diecie. Ograniczenie cukru dotyczy każdego. Ochroną przed hiperglikemią jest odpowiednia dieta, zdrowy styl życia i właściwe nawodnienie. Warto sięgać po produkty pełnoziarniste, zielone warzywa, kiszonki, ciemne ryże i grube kasze. Z jadłospisu należy wyeliminować cukier, miód, gotowaną dynię i ziemniaki, owoce z puszki, suszone i kandyzowane, arbuzy, dojrzałe banany oraz słodzone jogurty. W programie DietetykPro każdy produkt i potrawa posiada określony indeks glikemiczny oraz ilość zawartych węglowodanów, co ułatwia pracę szczególnie z pacjentami będącymi diabetykami. Jeżeli nie jesteś dietetykiem, a borykasz się z problemami związanymi z cukrem we krwi, wejdź na stronę DietDoctor i znajdź odpowiedniego specjalistę w Twojej okolicy.
Copyright 2024 Dietetykpro - wszelkie prawa zastrzeżone
Code & Design by
Strona wykorzystuje cookie
Strona dietetykpro.pl korzysta z ciasteczek w celu realizacji usług oraz dopasowania komunikacji do zainteresowań użytkownika. Korzystając z niej akceptujesz Politykę Prywatności
Copyright 2024 Dietetykpro - wszelkie prawa zastrzeżone